Berekenen eigenwoningforfait 2023

Wat is het Eigenwoningforfait?

Het eigenwoningforfait is een bedrag dat huiseigenaren in Nederland bij hun inkomen moeten optellen als ze een eigen woning hebben.
Dit bedrag wordt gezien als een soort ‘inkomen’ omdat je voordeel hebt van het bezitten van een eigen woning aangezien je geen huur hoeft te betalen. Het eigenwoningforfait is een percentage van de WOZ-waarde (Waardering Onroerende Zaken) van de woning.

Hoeveel procent is het eigenwoningforfait?

Het percentage van het eigenwoningforfait is afhankelijk van de WOZ-waarde van je woning, dus dit verschilt per categorie.
Dit percentage kan jaarlijks wijzigen, en het is ook afhankelijk van beleidsbeslissingen van de overheid.

In 2023 zien de percentages van het eigenwoningforfait, op basis van de WOZ-waarde van een woning, er als volgt uit:

• Voor woningen met een WOZ-waarde tot € 12.500 bedraagt het eigenwoningforfait 0%.
• Voor woningen met een WOZ-waarde tussen € 12.500 en € 25.000 is het percentage 0,10%.
• Voor woningen met een WOZ-waarde tussen € 25.000 en € 50.000 is het percentage 0,20%.
• Voor woningen met een WOZ-waarde tussen € 50.000 en € 75.000 is het percentage 0,25%.
• Voor woningen met een WOZ-waarde tussen € 75.000 en € 1.200.000 is het percentage 0,35%.
• Voor woningen met een WOZ-waarde boven € 1.200.000 bedraagt het eigenwoningforfait een vast bedrag van € 4.200 plus 2,35% van het bedrag waarmee de woningwaarde de € 1.200.000 overschrijdt.

Op basis van deze tabel kun je het exacte eigenwoningforfait voor je woning in 2023 berekenen. Of je kunt de handige tool bovenaan deze pagina gebruiken.

Wanneer heb je vrijstelling op het eigenwoningforfait?

In Nederland zijn er situaties waarin je een (gedeeltelijke) vrijstelling of vermindering kunt krijgen op het eigenwoningforfait.
Dus dan hoef je geen of minder eigenwoningforfait te betalen. Bijvoorbeeld in de volgende situaties:

1. Tijdelijke verhuur: Als je je eigen woning tijdelijk verhuurt, bijvoorbeeld via Airbnb, dan moet je voor deze periode het eigenwoningforfait bij je inkomen optellen, maar daar mag je de huuropbrengsten weer van aftrekken.
2. Leeg te koop staande woning: Als je oude woning leegstaat en te koop wordt aangeboden, dan mag je deze woning nog maximaal 3 jaar als eigen woning opgeven. Dit betekent dat je nog 3 jaar de hypotheekrente mag aftrekken. Je moet dan wel het eigenwoningforfait bij je inkomen optellen, maar vaak is dit lager dan het voordeel van de hypotheekrenteaftrek.
3. Leegstaande woning die bestemd is voor sloop of verbouw: Als je een woning koopt die je gaat slopen om er een nieuwe woning op te zetten of die je ingrijpend gaat verbouwen, dan kun je onder voorwaarden gebruikmaken van een regeling waardoor je tijdelijk geen eigenwoningforfait hoeft te betalen.
4. Woning in aanbouw: Als je een woning in aanbouw hebt, kan het zijn dat je een periode geen eigenwoningforfait hoeft te betalen.
5. Langdurige ziekte: In het geval dat je, door langdurige ziekte, niet in je eigen woning kunt wonen en hierdoor tijdelijk ergens anders moet wonen, kan er een aanpassing zijn in het eigenwoningforfait.
6. Geen of een kleine eigenwoningschuld: Als het eigenwoningforfait hoger is dan de aftrekbare kosten, zoals de hypotheekrente, dan heb je recht op het zogenoemde “Hillen-aftrek”. Dit betekent dat je netto geen eigenwoningforfait hoeft te betalen. Echter, deze regeling wordt sinds 2019 in 30 jaar tijd afgebouwd.

De exacte regels en voorwaarden kunnen per situatie verschillen.

Wanneer moet je eigenwoningforfait betalen?

Het eigenwoningforfait is een bedrag dat je bij je inkomen moet optellen als je een eigen woning hebt. Hierdoor stijgt het belastbaar inkomen in box 1. Het is dus geen apart bedrag dat je direct moet betalen, maar het heeft wel invloed op de belasting die je moet afdragen. Hier volgt een uitleg over wanneer en hoe het eigenwoningforfait wordt toegepast:

Wanneer moet je het eigenwoningforfait toepassen?

Als je een eigen woning hebt die als jouw hoofdverblijf dient, moet je het eigenwoningforfait toepassen. Dit geldt voor de periode dat de woning jouw hoofdverblijf was in het betreffende belastingjaar.

Hoe wordt het eigenwoningforfait berekend en toegepast?

1. Bepaling WOZ-waarde: Het eigenwoningforfait is een percentage van de WOZ-waarde (Waardering Onroerende Zaken) van je woning. Deze waarde wordt elk jaar door de gemeente vastgesteld en je ontvangt hierover een beschikking.
2. Toepassing Percentage: Afhankelijk van de WOZ-waarde van je woning, pas je een bepaald percentage toe om het eigenwoningforfait te berekenen. Deze percentages kunnen jaarlijks wijzigen.
3. Optellen bij Inkomen: Het berekende eigenwoningforfait voeg je toe aan je belastbaar inkomen in box 1. Dit verhoogt je inkomen en daardoor ook de belasting die je hierover moet betalen.
4. Hypotheekrenteaftrek: Als je een hypotheek op je woning hebt, mag je de betaalde hypotheekrente in aftrek brengen van je inkomen. Het eigenwoningforfait en de hypotheekrenteaftrek worden samen in de aangifte inkomstenbelasting verwerkt. De hypotheekrenteaftrek verlaagt je belastbaar inkomen, terwijl het eigenwoningforfait je belastbaar inkomen verhoogt.

Tip met betrekking tot eigenwoningforfait

“Het eigenwoningforfait is nauw verbonden aan de WOZ-waarde van uw woning, een waarde die jaarlijks door uw gemeente wordt vastgesteld. Een interessant punt dat door Makelaar Tuitjenhorn werd aangekaart, is dat na aankoop van een woning de vastgestelde WOZ-waarde soms niet overeenkomt met de daadwerkelijke aankoopprijs. In dergelijke situaties kan het loonend zijn om bezwaar te maken tegen de vastgestelde WOZ-waarde. Het kan namelijk gebeuren dat de gemeente de WOZ-waarde aanpast op basis van recente woningverkopen in de buurt, zonder rekening te houden met specifieke kenmerken of omstandigheden van uw woning. Een goed onderbouwd bezwaar kan leiden tot een verlaging van de WOZ-waarde, en daarmee een verlaging van het eigenwoningforfait en andere aan de WOZ-waarde gerelateerde belastingen.”

Hoe werkt het met belastingaangifte?

Je moet het eigenwoningforfait opgeven in je jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting. In veel gevallen vult de Belastingdienst de WOZ-waarde en het bijbehorende eigenwoningforfait al voor je in bij de online belastingaangifte. Je dient deze gegevens wel te controleren en indien nodig te corrigeren. Voor 2024 zijn er mogelijk veranderingen, bekijk hier de veranderingen eigenwoningforfait 2024.

Samenvattend: Je betaalt het eigenwoningforfait niet direct als een aparte belasting, maar het verhoogt wel het belastbare inkomen waarover je inkomstenbelasting betaalt. Het daadwerkelijke effect op de te betalen belasting hangt af van je totale financiële situatie, waaronder andere aftrekposten zoals de hypotheekrenteaftrek.